نیروی زمـینی ارتش جمـهوری اسلامـی ایران - ویکی‌پدیـا ...

{{جعبه اطلاعات نیروی نظامـی |نام بخش=نیروی زمـینی ارتش جمـهوری اسلامـی ایران (نزاجا) |تصویر= |زیرنویس=نشان رسمـی نیروی زمـینی ارتش جمـهوری اسلامـی ایران |پرچم= |زیرنویس پرچم= پرچم رسمـی نیروی زمـینی ارتش جمـهوری اسلامـی ایران |کنش=۱۹۲۳ که تا کنون |کشور=ایران |وفاداری= فرمانده کل قوا سید علی خامنـه‌ای |رسته=نیروی زمـینی ارتش |گونـه= |نقش= |اندازه=۳۵۰٬۰۰۰ پرسنل فعال
۳۵۰٬۰۰۰ نیروی ذخیره |ساختار فرماندهی=نیروهای مسلح ج ا ایران |پادگان= |برچسب پادگان= |نام مستعار=نزاجا |پشتیبان= |شعار=یکی به منظور همـه، نام فرمانده تیپ 284 پیاده ناوه کش خرم آباد همـه به منظور یکی، همـه به منظور ایران |رنگ ها= |برچسب رنگ ها= |رژه= |سالگرد=۲۹ فروردین |تجهیزات=۳٬۰۰۰۰۰۰۰۰ تانک
۱٬۵۰۰ خودروی زرهی
۲٬۱۱۸ واحد توپخانـه
۳۶۵ توپ خودکششی
بیش از ۱٬۵۰۰ موشک‌انداز
۲۶۰ هلی‌کوپتر
بیش از ۸۰ هلی‌کوپتر رزمـی
بیش از ۴۰۰ پهباد |برچسب تجهیزات= |نبردها= اشغال ایران درون جنگ جهانی دوم
شورش ظفار
محاصره ابوموسی
جنگ ایران و عراق
جنگ داخلی کردستان عراق
جنگ داخلی سوریـه |نشان ها= |سربلندی‌های نبرد= |برچسب سربلندی‌های نبرد= |برچیدگی= |وب سایت= http://nezaja.aja.ir |فرمانده ۱= سرتیپ [[ کیومرث حیدری)) |برچسب فرمانده ۱= فرمانده نزاجا |فرمانده ۲= سرتیپ نوذر نعمتی |برچسب فرمانده ۲= جانشین فرمانده نزاجا |فرمانده ۳= سرتیپ علی جهانشاهی |برچسب فرمانده ۳= معاونت هماهنگ‌کننده نزاجا |فرمانده ۴= |برچسب فرمانده ۴= |فرماندهان برجسته= |نشان شناسایی= |برچسب نشان شناسایی= |نشان شناسایی ۲= |برچسب نشان شناسایی ۲= |نشان شناسایی ۳= |برچسب نشان شناسایی ۳= |نشان شناسایی ۴= |برچسب نشان شناسایی ۴=

|هواپیمای نجنگنده= |هواپیمای بمب افکن= |هواپیمای الکترونیکی= |هواپیمای شکاری= |هواپیمای رهگیر= |هواپیمای گشت زنی= |هواپیمای شناسایی= |هواپیمای آموزشی= |هواپیمای ترابری= |هواپیمای سوخت رسان= |بالگرد= |بالگرد جنگنده= |بالگرد باری= |بالگرد چندکاره= |بالگرد دیدبانی= |بالگرد آموزشی= |بالگرد کاربردی= }}

نیروی زمـینی ارتش جمـهوری اسلامـی ایران؛ بزرگترین نیرو درون بین نیروهای مسلح جمـهوری اسلامـی ایران است. نام فرمانده تیپ 284 پیاده ناوه کش خرم آباد فرماندهی این نیرو بـه عهده امـیر سرتیپ کیومرث حیدری است. نیروی زمـینی ایران بـه لحاظ تعداد پرسنل فعال و ذخیره، نـهمـین نیروی بزرگ دنیـا مـی‌باشد. نام فرمانده تیپ 284 پیاده ناوه کش خرم آباد همچنین از نظر نیروهایی ویژه ارتش ایران تیپ ۶۷ نوهد یـا همان کلاهسبزها کـه از نیروهایی ویژه هوابرد به‌شمار مـی‌روند کـه امروزه بـه عنوان دهمـین نیروی ویژه درون دنیـا فعالیت مـی‌کنند.

تاریخچه تشکیل نیروی زمـینی درون ایران

تشکیل نیروی زمـینی درون ایران را مـی‌توان از لحاظ تاریخی با پیدایش مادها درون ایران هم‌زمان دانست. درون این دوران نیروی زمـینی متشکل از دو گروه پیـاده‌نظام و سواره نظام بوده‌اند. بعدها با تشکیل حکومت هخاان این نیروها تحت فرماندهی یک نفر درآمده و رسته‌های پیـاده، سواره، ارابه‌سواران، مـهندسان، نفت اندازان، کارگزاران و گارد جاویدان شکل گرفت.

اشکانیـان اما اهمـیت بیشتری به منظور رسته سواران قائل بودند. درون دوره ساسانیـان پادگان‌های همـیشگی ایجاد شد و هزینـه نگهداری نیروها و مزد سربازان از سوی حکومت مرکزی پرداخت مـی‌گردید.

پس از حمله مسلمانان بـه ایران و فروپاشی حکومت ساسانیـان، امـیران عرب، نیروهایی از ایرانیـان را درون زیر فرمان خود داشتند و پس از مدتی همـین نیروها علم استقلال برافراشتند و در گوشـه و کنار ایران حکومت‌هایی تشکیل دادند کـه دارای ارتش مخصوص خود بود.

با روی کار آمدن صفویـان، ارتش دارای سازمانی متشکل و هماهنگ‌تر شد و نیروی زمـینی ارتش بـه چهار دسته: نام فرمانده تیپ 284 پیاده ناوه کش خرم آباد ۱-سواران ۲-پیـادگان ۳-توپچیلر(توپخانـه) ۴-نسقچیلر(راهدار و راهبان سپاهیـان) تقسیم گشت.

با کشته شدن نادرشاه، آرامش و مرکزیت خاصی کـه او پدیدآورده بود، بـه یکباره از مـیان رفت و آشفتگی و بی سرو سامانی درون ارتش که تا نخستین دهه سیزدهم هجری و آغاز فرمانروایی آقا محمد خان قاجار ادامـه یـافت.

در دوره قاجاریـه با همت و تلاش امـیر کبیر و سپس عباس مـیرزا، سازمان ارتش ایران مجدداً بـه صورت منسجم و هماهنگی درآمد و ارتش ایران بـه ده تومان تقسیم شد کـه هر تومان متشکل از چهار که تا یـازده فوج و فرمانده هر فوج یک سرتیپ بود. بعد از شکست ایران از روسیـه و تشکیل دیویزیون قزاق درون ایران، به‌طور کلی نیروی زمـینی ارتش را بخش‌های زیر تشکیل مـی‌دادند: ۱- قشون جنوب ایران ۲-دیویزیون قزاق ۳-بریگاد مرکزی ۴-نظام ایـالات و ولایـات ۵-قوای داوطلب شرقی ۶-ژاندارمری ۷-امنیـه و قوای مشابه ۸-پلیس منظم ۹-پلیس ایـالات و ولایـات.[۱]

نیروی زمـینی ارتش درون دوران معاصر

در دوره حکومت پهلوی اول ایران بـه پنج حوزه نظامـی بزرگ تقسیم شد کـه باید آن را مبدأ تشکیل نیروی زمـینی ارتش بـه صورت اصولی و تقریباً بـه شکل امروزی آن دانست. این پنج حوزه شامل لشکر مرکز، لشکر شمال غرب، لشکر شرق یـا خراسان، لشکر جنوب و لشکر غرب مـی‌شد. سپس طی سال‌های ۱۳۱۴ که تا ۱۳۲۰، تحولات اساسی دیگری درون سازمان نیروی زمـینی ارتش بـه وجود آمد و این سازمان شامل پنج لشکر، ۴ تیپ مستقل، ۲ واحد توپخانـه ۱۰۵ بلند و ضدهوایی شد. درون سال ۱۳۱۴ شمسی، درجات نظامـی نیز تعیین و اعلام گردید. در این زمان، مدارس مختلف نظامـی مانند مدرسه دیویزیون (برای دیویزیون قزاق)، مدرسه نظام مشیرالدوله (برای بریگاد مرکزی)، مدارس افسیـه و سوزافسیـه (برای ژاندارمری و کلاس‌های بیطاری) کـه قبلاً درون زمان قاجاریـه تشکیل شده بودند، درون هم آمـیخته شدند و برای اولین بار مؤسسه‌ای بـه نام مدارس نظام کل قشون ایجاد گردید، درون ادامـه، این مدارس بـه سه مدرسه جداگانـه: ۱- مدرسه ابتدایی نظام، ۲- مدرسه متوسطه نظام و ۳- مدرسه عالی نظام تبدیل شدند، کـه نام این سه مدرسه نیز درون سال ۱۳۱۴ بـه ترتیب بـه دبستان نظام، دبیرستان نظام و دانشکده افسری تغییر یـافت.

در سالهای بعد مقطع بالاتر آموزش عالی نظامـی بنام وس دانشکده فرماندهی و ستاد بوجود آمد.

در زمان پهلوی دوم بخصوص از ابتدای دهه ۵۰ شمسی سازمان نیروی زمـینی با مستشاری آمریکاییـها متشکل از لشکرها و چند تیپ مستقل بشرح زیر طراحی شد:

--چهار لشکر زرهی:

• ۱۶قزوین-۸۱کرمانشاه-۸۸سیستان-۹۲خوزستان بعلاوه.

دو تیپ مستقل زرهی:

• ۳۷شیراز-۳۸تربت جام

—شش لشکر پیـاده:

• ۲۱تبریز-۲۸ کردستان-۳۰گرگان-۶۴ارومـیه-۷۷خراسان بعلاوه-۸۴لرستان،

سه تیپ مستقل پیـاده:

• ۴۰سراب اردبیل-۴۱قوشچی ارومـیه-۱۷۷تربت حیدریـه

--دو لشکر تکاور:

• ۲۳پرندک تهران-۵۸شاهرود،

پنج تیپ مستقل تکاور:

• ۲۵پیرانشـهر آذربابجانغربی-۳۵سنقر کرمانشاه-۴۵شوشتر خوزستان-۵۵هوابرد شیراز-۶۵نوهد افسریـه تهران کلاه سبزها

--سه تیپ پیـاده مکانیزه مستقل:

• ۳۶مـیانـه آذربایجانشرقی-۷۱سرپل ذهاب کرمانشاه-۷۲دوکوهه خوزستان.

--چند تیپ به‌علاوه مستقل مـهندسی رزمـی: لرستان و آمادگاه، مسجدسلیمان، اصفهان، قم.

--بیش از شش پایگاه هوانیروز بالگردهای رزمـی و پشتیبانی

تغییرات

بعد از انقلاب درون جمـهوری اسلامـی آن سازمان حفظ شد ولی درون سالهای ابتدایی انقلاب بـه دلیل پاکسازی از پرسنل وابسته بـه حاکمـیت سابق پهلوی و سیـاست‌های نادرست دولت موقت و در ادامـه کودتای ناکام ارتش درون پایگاه نوژه ؛ بعد کادر انسانی فرماندهان افسران دستخوش آسیبهای شدید و نابسامانی فراوان شد. درون سرکوب شورش های کردستان گنبد بلوچستان با همـین ساختار ناقص شرکت داشت، درون جنگ هشت ساله سنگین با عراق همسایـه غربی خیلی مؤثر با همـه توانایی بکار گرفته شد.

اِعمال تغییرات طرح ثامن ، سازمان رزم عملیـاتی نیروی زمـینی ارتش جمـهوری اسلامـی ایران را تغییر داده، حتی درون آمایش سرزمـینی هم تغییراتی ایجاد خواهد شد و ایجاد قرارگاه های منطقه جغرافیـایی و کاهش تراکم نیرو درون بعضی نقاط کشور و جانمایی جدید نیرو درون مناطق خالی مرزی شرقی مثل بیرجند و ساحلی جنوب مثل سیرجان و مرزی غرب مثل ایلام، توان احاطه محیطی قدرت نظامـی نیروی زمـینی را افزایش مـیدهد. همچنین نیروی زمـینی درون حال حاضر بنا بـه تغییر تهدیدات و لزوم استراتژی جدید نظامـی، تغییر ساختاری داده بر طبق طرح ثامن، لشکرها از سازمان رزم حذف شده و بجایشان تیپ‌های مستقل هجومـی چابک تقویت شده، بوجود آمده کـه بیش از ۴۴تیپ را بشرح زیر شامل مـیشود:

شش قرارگاه جغرافیـایی منطقه ای:

• شمالغرب: آذربایجان شرقی،غربی،اردبیل،زنجان
• غرب: کردستان،کرمانشاه،همدان،ایلام،لرستان
• جنوبغرب:خوزستان،فارس
• جنوبشرق: سیستان بلوچستان،کرمان،خراسان جنوبی
• شمالشرق: خراسان رضوی،شمالی،گلستان
• مرکز: تهران،قزوین،البرز،قم

تیپهای نیروی زمـینی ارتش ایران بتفکیک رسته از این قرارند:

دو تیپ نیروی ویژه:

• تیپ ۵۵ هوابرد شیراز
• تیپ ۶۵ نوهد تهران افسریـه

هشت تیپ مستقل تکاور:

• تیپ ۱۲۱ تکاور تبریز
• تیپ ۱۲۳ تکاور پرندک تهران(سیرجان)
• تیپ ۲۲۳ تکاور پرندک تهران(کهنوج)
• تیپ ۱۵۸ تکاور شاهرود(قاین)
• تیپ ۲۵۸تکاور کلاته خیج(نـهبندان)
• تیپ ۲۵ تکاور پسوه پیرانشـهر
• تیپ ۳۵ تکاور کرمانشاه
• تیپ ۴۵ تکاور شوشتر

هفده تیپ مستقل پیـاده:

• تیپ ۲۲۱ پیـاده مراغه
• تیپ ۳۲۱ پیـاده مرند
• تیپ ۱۲۸ پیـاده سنندج
• تیپ ۲۲۸ پیـاده سقز
• تیپ ۳۲۸ پیـاده مریوان
• تیپ ۱۳۰ پیـاده بجنورد
• تیپ ۲۳۰ پیـاده آزادشـهر
• تیپ ۱۶۴ پیـاده پیرانشـهر
• تیپ ۲۶۴ پیـاده سلماس
• تیپ ۳۶۴ پیـاده مـهاباد
• تیپ ۱۷۷ پیـاده تربت حیدریـه
• تیپ ۲۷۷ پیـاده قوچان
• تیپ ۳۷۷ پیـاده مشـهد
• تیپ ۱۸۴ پیـاده خرم آباد(ملکشاهی)
• تیپ ۲۸۴ پیـاده ناوه کش درود
• تیپ ۴۰ پیـاده سراب
• تیپ ۴۱ پیـاده قوشچی ارومـیه

هفت تیپ مستقل مکانیزه(پیـاده مکانیزه):

• تیپ ۱۱۶ مکانیزه قزوین
• تیپ ۲۱۶ مکانیزه زنجان
• تیپ ۳۸۱ مکانیزه سرپل ذهاب
• تیپ ۳۸۸ مکانیزه ایرانشـهر
• تیپ ۳۶ مکانیزه مـیانـه
• تیپ ۷۱ مکانیزه سرپل ذهاب
• تیپ ۷۲ مکانیزه دوکوهه اندیمشک

ده تیپ مستقل زرهی:

• تیپ ۳۱۶ زرهی همدان
• تیپ ۱۸۱ زرهی اسلام آبادغرب
• تیپ ۲۸۱ زرهی کرمانشاه بیستون
• تیپ ۱۸۸ زرهی زاهدان
• تیپ ۲۸۸ زرهی خاش
• تیپ ۱۹۲ زرهی اهواز
• تیپ ۲۹۲ زرهی دزفول
• تیپ ۳۹۲ زرهی دشت آزادگان
• تیپ ۳۷ زرهی شیراز
• تیپ ۳۸زرهی تربت جام

گروههای توپخانـه:

• ۱۱ مراغه
• ۲۲ شـهرضا
• ۳۳ پرندک
• ۴۴ اصفهان
• ۵۵ اصفهان

تیپ مـهندسی رزمـی

• درود - مسجدسلیمان

آمادگاه ها

• قرارگاه های منطقه ای جعرافیـایی

پایگاههای هوانیروز

• تبریز-کرمانشاه-مسجدسلیمان-کرمان-مشـهد-آبیک-اصفهان

همچنین گردانـهای رزمـی واکنش سریع و پهپادی و موشکی و غیره نیز اضافه شده‌اند.[۱]

نیروهای انسانی نیروی زمـینی ارتش

علاوه بر افسران و درجه داران کادر نزاجا، قسمت عمده نیروی زمـینی ایران پرسنل وظیفه هستند. رسته‌های متنوع رزمـی و پشتیبانی و خدمات وجود دارند.

سربازان یـا درجه‌داران و افسران وظیفه بعد از طی دوره آموزشی بسته بـه رشته تحصیلی یـا تخصصشان تقسیم‌بندی و به رسته‌ها و یگان‌های مختلف نیرو معرفی مـی‌شوند کـه مراکز بسیـاری دارد از جمله مرکز آموزش بهداری (مرابهی)، مرکز آموزش علوم فنون پیـاده مکانیزه شیراز (مرا پیـاده)، مرکز آموزش زرهی شیراز، مرکز آموزش تکاوری لشگرک، مرکز آموزش توپخانـه اصفهان (مرا تو) ، مرکز آموزش توپخانـه شـهرضا (گروه ۲۲ تو)، دانشکده پند هوایی شاهین شـهر، مرکز آموزش مخابرات (مرامخ)، مرکز آموزش پشتیبانی (مراپش) و مرکز آموزش عقیدتی سیـاسی به‌طور کلی تقسیم‌بندی وظیفه‌ها درون این مراکز بـه تفکیک تخصص رشته تحصیلی درون دوره کارشناسی و کاردانی (کارشناسی ارشد دوره کد ندارد) مـی‌باشد.

تجهیزات

وجود تانک‌های پیشرفته بومـی کرار و ذوالفقار و تی۷۲ روسی و چیفتن انگلیسی و پاتون آمریکایی ؛ توپ‌های کششی و خودکششی دوربرد کره شمالی چینی آمریکایی ۱۵۵ م م کانادایی ؛ راکت انداز‌های کاتیوشا کره شمالی و بومـی فجر نازعات زلزال ؛ نفربر زرهپوشـهای بی ام پی روسی و بومـی ؛ همچنین سامانـه موشکی ضدتانک دهلاویـه و توفان ؛ ضدبالگرد دوش پرتاب مـیثاق ؛ آر پی جی ؛ ضدهوایی ؛ خمپاره اندازها ، تیربارها ؛ تفنگ انفرادی ژ-۳ بـه همراه مـهمات جدید هدایت شونده و انرژی ی و غیره، کـه بسیـاری از آنـها ساخته داخل بومـی ایران هستند نمونـه‌هایی از توانمندی نیروی زمـینی ارتش مـی‌باشد

سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمـینی ارتش از سال ۱۳۷۲ به منظور ایجاد خودکفایی شکل گرفته کـه ساخت و تولید تجهیزات بومـی نیروی زمـینی مانند تانک ذوالفقار را برعهده دارد.[۲]

هوانیروز

رجوع بـه هوانیروز ارتش جمـهوری اسلامـی ایران.

هواپیمایی نیروی زمـینی، کـه باختصار "هوانیروز" گفته مـی‌شود.هوانیروز ایران مدل غربی آمریکایی دهه هفتاد مـیلادی است.هواپیماهای سبک و بالگردهای تهاجمـی کبری ، ترابری شینوک ، پشتیبانی ۲۱۴بل ؛ ستون فقرات هوانیروز ارتش ایران را تشکیل مـی‌دهند. بالگردهای کبری مجهز بـه موشک تاو ضدتانک تاثیر قدرتمندی درون جنگ با زرهی عراق داشتند. ارتقاها تجهیز مانند تجهیزات پرواز شبانـه و همچنین ساخت بومـی هم درون زمـینـه بالگرد کبری انجام شده هست مانند بالگردهای شاهد و توفان

• پایگاه های هوانیروز: تبریز-کرمانشاه-مسجدسلیمان-کرمان-مشـهد-آبیک-اصفهان

فرماندهی

نیروی زمـینی ارتش جمـهوری اسلامـی ایران بـه اختصار نزاجا گفته مـی‌شود، کـه فرمانده آن توسط رهبر ایران منصوب مـی‌شود، درون سلسله مراتب نظامـی بترتیب زیرمجموعه رهبر بـه عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح و فرمانده کل ارتش ایران مـی‌باشد.

فرماندهی فعلی نیرو بعهده امـیر سرتیپ کیومرث حیدری مـی‌باشد.

ستاد فرماندهی آن نیز درون منطقه لویزان شمالشرق شـهر تهران (چهار راه مـینی سیتی) واقع بوده کـه محدوده وسیعی را شامل مـی‌شود.

فرماندهان

• سرلشکر بهرام آریـانا (۱۳۳۷-۱۳۳۴)
• سپهبد عبدالحسین حجازی (۱۳۳۹-۱۳۳۷)
• سپهبد رضا عظیمـی (۱۳۴۴-۱۳۳۹)
• ارتشبد عزیزالله ضرغامـی (۱۳۴۸-۱۳۴۴)
• سپهبد فتح‌الله مـین‌باشیـان (۱۳۵۱-۱۳۴۸)
• ارتشبد غلامعلی اویسی (۱۳۵۷-۱۳۵۱)
• سپهبد عبدالعلی بدره‌ای (۱۳۵۷)
• سرتیپ ولی‌الله فلاحی (۱۳۵۹-)
• سرتیپ قاسمعلی ظهیرنژاد (۱۳۶۰-۱۳۵۹)
• سرهنگ علی صیـاد شیرازی (۱۳۶۵-۱۳۶۰)
• سرهنگ حسین حسنی سعدی (۱۳۷۰-۱۳۶۵)
• سرتیپ عبدالله (۱۳۷۳-۱۳۷۰)
• سرتیپ احمد دادبین (۱۳۷۶-۱۳۷۳)
• سرتیپ عبدالعلی پورشاسب (۱۳۷۹-۱۳۷۶)
• سرتیپ ناصر محمدی‌فر (۱۳۸۴-۱۳۷۹)
• سرتیپ محمدحسین دادرس (۱۳۸۷-۱۳۸۴)
• سرتیپ احمدرضا پوردستان (۱۳۹۵-۱۳۸۴)
• سرتیپ کیومرث حیدری (-۱۳۹۵)

نیروی زمـینی ارتش جمـهوری اسلامـی با داشتن تجربه درگیریـهای داخلی قومـیتی گنبد و کردستان و جنگ هشت ساله با عراق، فداکاریـها و شـهدای بسیـاری تقدیم کرده‌است، درون رده فرماندهی اشخاصی مانند: سرتیپ ولی الله فلاحی ، سرلشکر علی صیـاد شیرازی ، سرتیپ مسعود منفرد نیـاکی ، سرتیپ حسن آبشناسان و دیگران از آن جمله اند

جستارهای وابسته

• تجهیزات نیروی زمـینی ارتش ایران
• توپها و راکتهای توپخانـه‌ای ارتش ایران
• تیپ ۶۵ نوهد
• هوانیروز

پانویس

پیوند بـه بیرون

• وب‌گاه رسمـی
• معرفی پادگان‌های آموزشی نیروی زمـینی ارتش ایران خبرگزاری فارس