مفهوم رنگ مدفوع درون تشخیص بیماریـها
رنگ غیرطبیعی مدفوع مـی‌تواند درون اثر مصرف یک ماده‌‌غذایی خاص یـا مکمل غذایی ایجاد شود اما مـی‌تواند نشانـه یک مشکل سلامتی نیز باشد. دانه هاي سياه در مدفوع نوزاد درون این مقاله مفهوم رنگ‌های مختلف مدفوع و علت احتمالی آن را بـه اطلاعتان مـی‌رسانیم.
ویژگی‌های یک مدفوع نرمال
* رنگ آن حتما قهوه‌ای کمرنگ که تا پررنگ باشد.
* غلظت آن حتما مثل خمـیردندان باشد.
* طول آن حتما بین ۲۰-۱۰ سانتیمتر باشد.
* حتما بدون فشار و درد از بدن خارج شود.
* حتما به‌آرامـی وارد چاه دستشویی شود.
مدفوع نرمال چه‌رنگی است؟
رنگ مدفوع معمولاً قهوه‌ای هست و خیلی‌ها وقتی رنگ مدفوعشان تغییر مـی‌کند نگران و کنجکاو مـی‌شوند. دانه هاي سياه در مدفوع نوزاد بیشتر این تغییرات معنی خاصی ندارند اما بعضی از تغییرات مخصوصاً اگر تغییرات مداوم باشد و فقط درون یک‌مرتبه دفع دیده نشود، دانه هاي سياه در مدفوع نوزاد مـی‌تواند حائز اهمـیت باشد.
چه چیز باعث رنگ عادی مدفوع مـی‌شود؟
رنگ مدفوع معمولاً به‌خاطر وجود صفرا، مخصوصاً بیلی‌رابین موجود درون آن است. بیلی‌رابین از هموگلوبین بعد از ترشح هموگلوبین از گلوبول‌های قرمز خون درون طول تخریب آنـها کـه بخشی نرمال از جایگزین شدن گلوبول‌های قرمز درون خون است، تولید مـی‌شود. هموگلوبین ترشح شده از نظر شیمـیایی تغییر یـافته و توسط کبد از خون جدا مـی‌شود. درون کبد هموگلوبین تغییر یـافته کـه بیلی‌رابین نامـیده مـی‌شود بـه موادشیمـیایی دیگر مـی‌چسبد و از سلول‌های کبدی بـه صفرا ترشح مـی‌شود. برحسب مـیزان غلظت بیلی‌رابین، رنگ صفرا از سیـاه بـه زرد کمرنگ تغییر مـی‌کند.
چطور تغییر رنگ بیلی‌رابین بر رنگ مدفوع تاثیر مـی‌گذارد؟
صفرا از مجراهای صفراوی (و مثانـه) بـه درون روده‌ها حرکت مـی‌کند. با حرکت آن درون روده‌ها، قسمتی از آن تحت تغییرات شیمـیایی دیگر قرار گرفته و برخی از این تغییرات بر رنگ مدفوع تاثیر مـی‌گذارند. این تغییرات عمدتاً بـه سرعت گذشتن محتوی روده از روده‌ها بستگی دارد.
اگر محتوی روده با سرعت طبیعی حرکت کنند، رنگ مدفوع قهوه‌ای کمرنگ که تا پررنگ مـی‌شود. اگر محتوی روده سرعت بالاتری داشته باشد، تغییرات شیمـیایی بیلی‌رابین یـا فقدان آنـها موجب سبز شدن مدفوع مـی‌شود. این به‌خودی‌خود تغییر رنگ مـهمـی نیست. اگر درون مدفوع هیچ بیلی‌رابین وجود نداشته باشد، رنگ آن خاکستری مـی‌شود کـه تغییر رنگ مـهمـی هست چون نشان مـی‌دهد جریـان صفرا بـه روده قطع شده است. متداولترین دلیل انسداد، وجود تومر درون مجرای صفرا یـا پانکراس است.
چطور خونریزی روده بر رنگ مدفوع تاثیر مـی‌گذارد؟
یک فرایند درونی مـهم کـه مـی‌تواند بر رنگ مدفوع تاثیر داشته باشد، خونریزی روده‌هاست. به‌خاطر تغییرات شیمـیایی هموگلوبین درون خون کـه تاقسمتی به‌خاطر عمل آنزیم‌های روده ایجاد مـی‌شود، مخصوصاً اگر خونریزی خیلی سریع باشد و مـیزان بالایی هموگلوبین درون روده‌ها وجود داشته باشد، رنگ مدفوع ممکن هست سیـاه شود. تغییر رنگ مدفوع بـه سیـاه درصورتی کـه خونریزی درون بالای روده افتاق بیفتد هم ایجاد مـی‌شود زیرا با گذشتن خون درون طول روده‌ها، زمان بیشتری به منظور تغییر شیمـیایی هموگلوبین وجود دارد.
مدفوعی کـه به‌خاطر خونریزی رنگ آن سیـاه شده باشد، بسیـار چسبناک بوده و بوی بدی هم دارد. این وجه تمایز مدفوع سیـاهی کـه در نتیجه خونریزی روده ایجاد شده باشد و مدفوع سیـاهی کـه به‌خاطر مصرف آهن یـا داروهای حاوی بیسموت ایجاد مـی‌شود است.
ازطرف‌دیگر، خونریزی کـه در پایین روده‌ها ایجاد شود، مخصوصاً درون روده بزرگ، معمولاً باعث قرمز شدن رنگ مدفوع مـی‌شود چون زمان کمتری به منظور تغییرات شیمـیایی هموگلوبین وجود دارد.
چه چیزهای دیگری موجب تغییر رنگ مدفوع مـی‌شود؟
یک فرایند داخلی دیگر کـه مـی تواند موجب تغییر رنگ مدفوع شود اما شیوع کمتری نسبت بـه خونریزی دارد، بیماری لوزالمعده است. لوزالمعده آنزیم‌هایی را بـه درون روده‌ها ترشح مـی‌کند کـه به هضم چربی، پروتئین و کربوهیدرات کمک مـی‌کند. وقتی آنزیم‌های لوزالمعده درون روده وجود نداشته باشد، چربی به‌طور کامل هضم نمـی‌شود. اگر محتوی چربی هضم‌نشده بـه اندازه کافی زیـاد باشد، مدفوع زردرنگ مـی‌شود. این مدفوع چرب و بدبو نیز خواهد بود. متداولترین بیماری لوزالمعده کـه موجب این مشکل مـی‌شود تومرهای لوزالمعده هستند کـه مجرای لوزالمعده را کـه آنزیم‌ها از آن بـه روده مـی‌رسند، مسدود مـی‌کند و همچنین پانکراتیت مزمن کـه اسیبی هست که معمولاً به‌خاطر مصرف زیـاد از حد الکل ایجاد مـی‌شود و توانایی لوزالمعده به منظور ساخت آنزیم را مختل مـی‌کند. اگر درون مدفوع هم خون و هم چربی هضم‌نشده وجود داشته باشد، رنگ مدفوع نقره‌ای مـی‌شود.
مواد هضم‌شده زیـادی مـی‌تواند رنگ مدفوع را تغییر دهد. مثلاً آهن و داروهای حاوی بیسموت رنگ مدفوع را سیـاه مـی‌کنند. چغندر و برخی از سبزیجات قرمزرنگ و مـیوه‌ها مـی‌توانند موجب قرمز شدن رنگ مدفوع شوند. رنگ‌های غذایی کـه برای رنگ موادغذایی استفاده مـی‌شوند هم موجب رنگ‌دار شدن مدفوع مـی‌شوند.
جدول رنگ مدفوع
رنگ مدفوع
مفهوم
مشکل یـا علت احتمالی
قهوه‌ای روشن که تا متوسط
نرمال
نرمال
قهوه‌ای خیلی روشن
چربی زیـاد درون بدن، مشکل کبد یـا یبوست
کمبود فیبر درون بدن
سیـاه
زخم دئودنوم، خونریزی داخلی درون بخش بالایی دستگاه گوارش، مثل مری، معده و بخش ابتدایی روده کوچک
مصرف مکمل‌های آهن، مـیزان بالای زیتون، شیرین بیـان، تمشک آبی، مصرف بالای الکل، جریـان نامناسب خون درون روده‌ها و ناهنجاری عروق.
قرمز تیره
خونریزی داخلی بخش پایینی دستگاه گوارش، بواسیر داخلی، شقاق ، پلیپ روده بزرگ، دیورتیکولیت یـا سرطان روده بزرگ
خونریزی داخلی موجب تراوش بـه روده بزرگ و مخلوط شدن با خون مـی‌شود.
قرمز روشن
بواسیر، اختلالات دستگاه گوارش، سرطان روده بزرگ
مصرف غذاهایی کـه حاوی مـیزان بالایی رنگ قرمز باشد مثل شیرین بیـان، آ‌نبات و سایر مواد غذایی کـه با رنگ مصنوعی ساخته مـی‌شوند. کلیـه علل مربوط بـه رنگ مدفوع قرمز تیره و سیـاه
نارنجی
اختلال کیسه صفرا، زمان انتقال سریع
اختلال کیسه صفرا، زمان انتقال سریع، مصرف داروها یـا مواد غذایی مثل هویج و اسفناچ کـه حاوی بتا‌کاروتین هستند، آنتاسیدهایی کـه حاوی هیدروکسید آلومـینیوم هستند و مواد غذایی کـه به طور مصنوعی سنتز مـی‌شوند.
زرد
سندرم گیلبرت، سوء جذب، جیـادردیـاسیس و سرطان لوزالمعده
سندرم گیلبرت موجب فراوری ضعیف گلوبول‌های قرمز خون مـی‌شود، سوءجذب چربی‌ها آن را بـه روده‌بزرگ مـی‌رساند کـه در آنجا با مدفوع مخلوط مـی شود؛ درون جیـاردیـاسیس، پروتوزون ها موجب اسهال مـی‌شوند.
سبز تیره
مصرف سبزیجات سبز رنگ مثل اسفناچ، سرعت انتقال سریع، سندرم روده تحریک پذیر، کولیت اولسراتیو و بیماری سلیـاک
مصرف سبزیجات سبز برگ‌دار، موادغذایی با ادویـه لیمو، مکمل آهن، مکمل‌های ویتامـین کـه حاوی کلوروفیل باشند یـا غذاهایی کـه حاوی رنگ خوراکی سبز باشند مثل ژله.
خاکستری
سوءجذب
انسداد جریـان صفرا از کیسه‌صفرا بـه روده. محتمل‌ترین علت وجود تومر درون مجرای صفرا یـا لوزالمعده است.
خاکی
سوء جذب هپاتیت، اختلالات کیسه صفرا
هپاتیت و مشکلات کیسه‌صفرا جریـان صفرا بـه خارج کبد را مختل مـی‌کند و درنتیجه مدفوع سنگ مانند مـی‌شود.
جدول رنگ مدفوع
رنگ مدفوع
مفهوم
مشکل یـا علت احتمالی
قهوه‌ای روشن که تا متوسط
نرمال
نرمال
قهوه‌ای خیلی روشن
چربی زیـاد درون بدن، مشکل کبد یـا یبوست
کمبود فیبر درون بدن
سیـاه
زخم دئودنوم، خونریزی داخلی درون بخش بالایی دستگاه گوارش، مثل مری، معده و بخش ابتدایی روده کوچک
مصرف مکمل‌های آهن، مـیزان بالای زیتون، شیرین بیـان، تمشک آبی، مصرف بالای الکل، جریـان نامناسب خون درون روده‌ها و ناهنجاری عروق.
قرمز تیره
خونریزی داخلی بخش پایینی دستگاه گوارش، بواسیر داخلی، شقاق ، پلیپ روده بزرگ، دیورتیکولیت یـا سرطان روده بزرگ
خونریزی داخلی موجب تراوش بـه روده بزرگ و مخلوط شدن با خون مـی‌شود.
قرمز روشن
بواسیر، اختلالات دستگاه گوارش، سرطان روده بزرگ
مصرف غذاهایی کـه حاوی مـیزان بالایی رنگ قرمز باشد مثل شیرین بیـان، آ‌نبات و سایر مواد غذایی کـه با رنگ مصنوعی ساخته مـی‌شوند. کلیـه علل مربوط بـه رنگ مدفوع قرمز تیره و سیـاه
نارنجی
اختلال کیسه صفرا، زمان انتقال سریع
اختلال کیسه صفرا، زمان انتقال سریع، مصرف داروها یـا مواد غذایی مثل هویج و اسفناچ کـه حاوی بتا‌کاروتین هستند، آنتاسیدهایی کـه حاوی هیدروکسید آلومـینیوم هستند و مواد غذایی کـه به طور مصنوعی سنتز مـی‌شوند.
زرد
سندرم گیلبرت، سوء جذب، جیـادردیـاسیس و سرطان لوزالمعده
سندرم گیلبرت موجب فراوری ضعیف گلوبول‌های قرمز خون مـی‌شود، سوءجذب چربی‌ها آن را بـه روده‌بزرگ مـی‌رساند کـه در آنجا با مدفوع مخلوط مـی شود؛ درون جیـاردیـاسیس، پروتوزون ها موجب اسهال مـی‌شوند.
سبز تیره
مصرف سبزیجات سبز رنگ مثل اسفناچ، سرعت انتقال سریع، سندرم روده تحریک پذیر، کولیت اولسراتیو و بیماری سلیـاک
مصرف سبزیجات سبز برگ‌دار، موادغذایی با ادویـه لیمو، مکمل آهن، مکمل‌های ویتامـین کـه حاوی کلوروفیل باشند یـا غذاهایی کـه حاوی رنگ خوراکی سبز باشند مثل ژله.
خاکستری
سوءجذب
انسداد جریـان صفرا از کیسه‌صفرا بـه روده. محتمل‌ترین علت وجود تومر درون مجرای صفرا یـا لوزالمعده است.
خاکی
سوء جذب هپاتیت، اختلالات کیسه صفرا
هپاتیت و مشکلات کیسه‌صفرا جریـان صفرا بـه خارج کبد را مختل مـی‌کند و درنتیجه مدفوع سنگ مانند مـی‌شود.
[رنگ مدفوع درون تشخیص بیماریـها - پارسی طب دانه هاي سياه در مدفوع نوزاد]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Wed, 18 Jul 2018 22:30:00 +0000