دانشگاه پیـام نور - ویکی‌پدیـا، دانشنامـهٔ آزاد

مختصات: ۳۵°۴۸′۳″ شمالی ۵۱°۳۰′۹″ شرقی / ۳۵٫۸۰۰۸۳°شمالی ۵۱٫۵۰۲۵۰°شرقی

دانشگاه پیـام نور
نشان دانشگاه پیـام نورشعار آموزش به منظور همـه، همـه وقت و همـه جا تأسیس مـهرماه ۱۳۶۷ (30 سال گذشته) نوع سراسری (دولتی) و دانشگاه باز، آموزش از راه دور و نیمـه‌حضوری رئیس دکتر محمد رضا زمانی (۱۳۹۶-اکنون) هیئت علمـی ۱۳۴۵ مکان سازمان مرکزی تهران وب‌گاه pnu.ac.ir

دانشگاه پیـام نور یکی از دانشگاه‌های ایران هست که درون مـهرماه سال ۱۳۶۷ تأسیس شد. گروه دانشجوهای پرند براساس اعلام و رتبه‌بندی جدید پایگاه استنادی علوم جهان اسلام[۱] کـه اواخر سال ۱۳۹۳ اعلام شد دانشگاه پیـام نور جزو ۱۰ دانشگاه برتر جامع کشور قرار گرفته‌است. گروه دانشجوهای پرند ضمناً بر اساس رتبه‌بندی اعلام شده درون اواخر سال ۱۳۹۳ توسط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام[۱] دانشگاه پیـام نور باب نمره ۱۰۰ شاخص آموزشی، رتبه یک کیفیت آموزشی کشور را درون کنار دانشگاه‌های شریف و علوم پزشکی تهرانب کرد.

یکی از بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین دانشگاه‌ها درون ایران مراکز و واحدهای تحت‌پوشش دانشگاه پیـام‌نور هستند کـه تعداد قابل‌توجهی از داوطلبان ورود بـه آموزش عالی را پوشش مـی‌دهند. این دانشگاه براساس روش آموزش از راه دور و نیمـه‌حضوری تأسیس شده و دارای شیوهٔ آموزشی خاصی هستند. آموزش نیمـه حضوری عبارت هست از سازماندهی فرایند یـاددهی-یـادگیری، به‌گونـه‌ای کـه هر مرکز آموزشی درون انتخاب و کاربرد راه‌کارهایی به منظور استفاده از یک یـا چند نوع مواد آموزشی، رسانـه و سایر وسایل ارتباط جمعی توانا باشد. آموزش نیمـه حضوری، نظام آموزشی هست که، با بهره‌گیری از فناوری آموزشی، استفاده از کتاب‌های درسی خود آموز و دانشجو محور درون یـادگیری، ضرورت حضور دانشجو درون کلاس‌های درسی را کاهش مـی‌دهد. درون واقع، درون این‌نوع آموزش عملاً مـی‌توان کلاس‌های تدریس را بـه کلاس‌های مرور درس و رفع اشکال گروهی تبدیل کرد.[۲]
از نظر ساختاری دانشگاه پیـام‌نور دارای یک سازمان مرکزی و در سراسر کشور است. این دانشگاه دامنـهٔ وسیعی از رشته‌های مختلف را به‌طور متفاوت ارائه مـی‌دهند.[۳] شیوه آموزشی این دانشگاه، آموزش باز و از راه دور است.

تاریخچه دانشگاه پیـام نور

تحولات دانشگاه پیـام نور را مـی‌توان بـه چهار دوره تقسیم‌بندی کرد.

دوره اول: افتتاح و جذب اولین گروه دانشجویی

دانشگاه پیـام نور براساس تصمـیمات جلسات ۹۴ مورخ ۲۷ آبان ۱۳۶۵ و ۹۷ مورخ ۲۵ آذر ۱۳۶۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی عملاً با پذیرش اولین گروه دانشجو درون مـهرماه ۱۳۶۷ تأسیس شد. این دانشگاه بعد از تأسیس، با پذیرش اولین گروه دانشجویی خود درون ۵ رشتهٔ تحصیلی و در ۲۸ مرکز باقی‌مانده از دانشگاه ابوریحان بیرونی[۲] و دانشگاه آزاد ایران از مـهرماه سال تحصیلی ۶۸–۱۳۶۷ فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد. درون این دوره اکثر دانشجوهای جذب شده کارمندان دولت و افراد شاغل بودند. کلاس‌های دانشگاه فقط روزهای پنج‌شنبه و جمعه تشکیل مـی‌شد.

دوره دوم: افزایش تعداد مراکز و استفاده از ساختمان‌های دولتی

در این دوره ساختمان‌های متروکه دولتی و ساختمان‌های بدون استفاده وزارت خانـه‌ها بـه دانشگاه پیـام نور داده شد که تا مراکز خود را گسترش دهد. درون این دوره علاوه بر کارمندان شاغل بقیـه جوانان جویـای تحصیل با کنکور سراسری نیز بـه دانشگاه پیـام نور وارد مـی‌شدند و همـین باعث افزایش کلاس‌های دانشگاه پیـام نور درون طول هفته شد. که تا این دوره دانشگاه از نظر کیفی نامطلوب بود

دوره سوم: رشد بسیـار زیـاد دانشگاه از نظر کمـی

در این دوره با کمک‌های دولت دانشگاه شروع بـه احداث مراکز جدید کرد ولی اینبار ساختمان‌های استاندارد ساخته مـی‌شدند. با شروع ساخت و ساز بسیـاری از مراکز دانشگاه بـه ساختمان‌های جدید انتقال پیدا د و همـین باعث رشد کیفی دانشگاه نیز شد. درون این دوره مراکزی کـه از قبل ساختمانـهای خوبی داشتند بیشتر رشد کیفی را تجربه د و ساختمان‌های خود را با وسایل پیشرفته آموزشی و آزمایشگاه‌ها و کتابخانـه‌ها و سامانـه‌های امنیتی و مکانیزی تجهیز د. این دوره تحول عظیمـی درون دانشگاه پیـام نور بـه وجود آورد و چهره این دانشگاه را بـه کلی عوض کرد.

دوره چهارم: شروع رشد کیفی دانشگاه

در این دوره کـه جدیداً آغاز شده‌است رشد کمـی دانشگاه عملاً متوقف شده‌بود و مسئولین دانشگاه همـه توان خود را به منظور رشد کیفی دانشگاه بکار گرفته‌بودند ولی بـه یکباره درون سال تحصیلی ۱۳۸۹–۱۳۹۰ تعداد بسیـار زیـادی رشته بـه رشته‌های دانشگاه پیـام نور اضافه شد بـه طوریکه هم‌اکنون این دانشگاه اکثر رشته‌های مـهندسی را دارا مـی‌باشد. البته اکنون کـه بزرگترین دانشگاه دولتی ایران شعار خود را (آموزش عالی به منظور همـه) عملی کرده‌است تصمـیم دارند این دانشگاه را از نظر کیفی نیز بـه بهترین حد ممکن برساند. از جمله اقدامات این دوره مـی‌توان به: شروع جذب هیئت علمـی لازم. تجهیز مراکز بـه بهترین وسایل آموزشی. حذف مراکزی کـه هیئت مؤسس آن نتوانسته‌اند بـه تعهدات خود عمل کنند و ادغام آنـها با مراکز با کیفیت تر. حذف دانشجویـان ضعیف با قانون اخراج مشروطیـها. گسترش شبکه کتاب درسی دانشگاه با وجود اینکه اکنون نیز بزرگترین شبکه کتاب دانشگاهی ایران مـی‌باشد. به نظر مـی‌رسد با رشد بسیـار خوبی کـه دانشگاه درون این مدت کوتاه داشته‌است درون آینده نـه چندان دور بـه عنوان یکی از بهترین دانشگاه‌های ایران و خاورمـیانـه تبدیل شود. از سال ۱۳۹۰ و بعد از گسترش رشته‌های بسیـار متنوع درون این دانشگاه، دانشگاه پیـام نور بزرگترین دانشگاه جهان از نظر تنوع رشته و تعداد دانشجو بـه حساب مـی‌آید. درون حال حاضر مرکز بین‌الملل دانشگاه پیـام نور درون سه مقطع تحصیلی کارشناسی درون ۱۸ رشته گرایش، کارشناسی ارشد درون ۳۲ رشته گرایش و دکتری تخصصی درون ۸ رشته درون ۵۸ کشور جهان(۷۶ شـهر) دانشجوی ایرانی و غیرایرانی دارد.

اکنون این دانشگاه دارای بیش‌از ۲۵۰ مرکز درون سراسر کشور هست که به‌صورت نیمـه‌حضوری بـه ارائهٔ آموزش مـی‌پردازند.[۲]

رتبه دانشگاه درون ایران

بر اساس رتبه‌بندی جدید گروه QS دانشگاه پیـام‌نور بیست و دومـین دانشگاه برتر ایران است. بر اساس رتبه‌بندی وبومتریکس[۴] دانشگاه پیـام‌نور پنجمـین دانشگاه برتر ایران و دویست و سی و دومـین دانشگاه برتر آسیـاست؛ و همچنین بر اساس رتبه‌بندی سایت 4ICU وب‌سایت دانشگاه پیـام‌نور نـهمـین وب‌سایت برتر درون بین دانشگاه‌های ایران است. همچنین دانشگاه پیـام‌نور بزرگ‌ترین شبکهٔ آموزش عالی دولتی ایران و در بین دانشگاه‌های باز دانشگاه پیـام‌نور درون آسیـا دوم و در جهان ششم مـی‌باشد.[۵][۶][۷]

دانشجویـان

دانشجوهای دانشگاه پیـام‌نور بـه دو دستهٔ رسمـی و فراگیر تقسیم مـی‌شوند.

دانشجویـان رسمـی

دانشجویـان رسمـی دانشگاه پیـام‌نور با کنکور رسمـی سازمان سنجش کشور درون این دانشگاه پذیرفته شده‌اند. البته درون چند سال اخیر، دانشگاه متقاضیـان را بدون کنکور هم مـی‌پذیرد و شرط ورود بـه دانشگاه معدل دوره متوسطه مـی‌باشد.

دانشجویـان فراگیر

داوطلبان (فقط کارشناسی ارشد) ابتدا درون یکی از مراکز دانشگاه پیـام‌نور به‌عنوان دانش‌پذیر (نـه دانشجو) ثبت‌نام مـی‌کنند؛ و دروس ترم اول رشتهٔ موردنظر بـه آن‌ها ارائه مـی‌شود و در صورت قبولی به‌عنوان دانشجوی فراگیر درون ترم بعدیِ دانشگاه تحصیل مـی‌کنند و همچنین درصورت گذراندن دروس نیـازی بـه امتحان مجدد ندارند. درضمن شـهریـهٔ ثابت دانشجویـان فراگیر برابر با دانشجویـان رسمـی مـی‌باشد. همچنین عنوان فراگیر از مدارک (فارغ‌التحصیلی) دانشگاه پیـام‌نور حذف شده‌است.

مدیران

• مـیرمحمود ساعی (۱۳۶۶–۱۳۶۷)
• نصرت‌الله ضرغام (۱۳۶۷–۱۳۶۸)
• حسن ظهور (۱۳۶۸–۱۳۷۴)
• حسین صادقی شجاع (۱۳۷۴–۱۳۷۶)
• حسن ظهور (۱۳۷۶–۱۳۸۴)
• علیرضا علی احمدی (۱۳۸۴–۱۳۸۷)
• سید محمد حسینی (۱۳۸۷–۱۳۸۸)
• حسن زیـاری (۱۳۸۸–۱۳۹۲)
• ابوالفضل فراهانی (۱۳۹۲–۱۳۹۳)
• محمدعلی سرلک (۱۳۹۳–۱۳۹۴)
• علی اصغر رستمـی ابوسعیدی (۱۳۹۴–۱۳۹۶)
• محمد رضا زمانی (۱۳۹۶-اکنون)

نحوه تشکیل کلاس‌ها

در دانشگاه پیـام‌نور کلاس‌ها بـه ۳ شیوهٔ غیرحضوری، نیمـه‌حضوری و حضوری تشکیل مـی‌شوند.

جستارهای وابسته

• آموزش عالی درون ایران
• فهرست دانشگاه‌های ایران
• دانشگاه آزاد اسلامـی
• دانشگاه آزاد ایران

منابع

• «فصل سوم». درون انتخاب رشته، انتخاب آینده، راهنمای انتخاب رشته آزمون سراسری … تألیف دکتر کورش پرند، غلامرضا یـادگارزاده و دکتر ابراهیم خدایی. چاپ هفتم. تهران: مرکز انتشارات سازمان سنجش کشور، مرکز انتشارات سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، ۱۳۹۱. شابک ‎۱-۱۷۹-۱۵۳-۹۶۴-۹۷۸.